Övgü Pınar
Roma
İtalya’nın ve dünyanın en azılı kaçaklarından mafya lideri Matteo Messina Denaro’nun dün memleketi Sicilya’da yakalanmasının yankıları sürüyor. Sicilya mafyası Cosa Nostra’nın katliamlar devrinin son işvereni olan Messina Denaro’nun 30 yıldır nasıl kaçmayı başarabildiği ve tutuklanmasının mafya için ne manaya geldiği tartışılıyor.
Matteo Messina Denaro, Cosa Nostra’nın kanlı suikastlar, bombalı taarruzlara imza attığı 1990’lı yılların baş aktörlerindendi. İtalya’nın en yırtıcı cinayetleri ortasında sayılan bir mafya itirafçısının 12 yaşındaki oğlunun kaçırılması, 2 yıl rehin tutulması ve akabinde öldürülerek asitle yok edilmesinde; mafyayla gayret savcıları Giovanni Falcone ve Paolo Borsellino’ya düzenlenen suikastlarda ve bombalı akınlardaki rolü nedeniyle ömür uzunluğu mahpusa mahkum edilmişti.
Cosa Nostra’nın kanlı taarruzlarla direkt devleti gaye aldığı bu katliamlar döneminin son lideri Matteo Messina Denaro’nun tutuklanmasıyla bir periyodun kapandığı görüşü hakim. Messina Denaro’nun yakalanmasıyla mafya ve mafyayla çaba bitmese de katliamlar periyodu mafyasının elebaşları bitmiş sayılıyor.
Dünkü operasyon bu nedenle bugünkü gazetelerin baş sayfalarında şu başlıklarla yer aldı:
- “Son katliamcı” (La Repubblica)
- “Son mafya babası” (La Stampa)
- “Katliamların babası yakalandı” (Corriere della Sera)
- “Son mafya babası hapiste” (Avvenire)
- “Bir mafya periyodunun sonu” (Domani)
Nasıl yakalandı?
60 yaşındaki Matteo Messina Denaro’nun yakalandığı operasyonun ayrıntıları da basında yer aldı. Güvenlik kaynaklarına dayandırılan haberlere nazaran Messina Denaro’nun yakınlarına yapılan telefon dinlemeleri ve bilgi tabanı tahlilleri operasyonun kilit ögeleri oldu.
Mafya önderinin yakınlarının, ailede kanser olan birinden kelam ettiği konuşmaları telefon dinlemesine takıldı. Bunun üzerine ulusal sıhhat sistemi data tabanında, Matteo Messina Denaro’nun özelliklerinde, Palermo’da kanser tedavisi gören bireyler belirlendi. Ve nihayet dün sabah, Andrea Bonafede ismiyle Palermo’daki La Maddalena isimli özel kliniğe başvuran kişinin Matteo Messina Denaro olduğu belirlendi.
Jandarma görevlilerini görünce birinci evrede kaçmaya çalışan mafya lideri, daha sonra ise etrafının sarıldığını anlayınca direniş göstermedi ve kendisini tanıtmasını isteyen görevlilere ‘’Ben Matteo Messina Denaro’yum’’ diyerek teslim oldu.
Savcılığın verdiği bilgiye nazaran Messina Denaro yakalandığında ‘’lüks kıyafetler giyiyor ve 35 bin Euro pahasında bir saat takıyordu’’.
30 yıl nasıl kaçabildi?
Ülkenin en çok aranan mafya işvereninin 30 yıl boyunca nasıl kaçmayı başarabildiği ve nihayetinde memleketinde yakalanması, üzerinde en çok durulan tartışma başlıklarından.
Messina Denaro üzere kritik bir ismin geniş bir takviye ağı olmaksızın bu kadar uzun mühlet saklanmasının mümkün olmadığı konusunda fikir birliği var.
Mafyayla Mücadele Derneği Libera’nın başkanı Don Luigi Ciotti, Matteo Messina Denaro’nun yakalanması üzerine yaptığı açıklamada ‘’Cosa Nostra patronunun yargıyla iş birliği yapmasını ve zımnî kalmış gerçekleri açıklamasını umalım, 30 yıldır kaçabilmesini mümkün kılan gerçeklerden başlayarak… Birçok düzeyde korunmanız olmadan 30 yıl boyunca yakalanmaktan kurtulamazsınız’’ dedi.
Mafyayla faal gayret için siyasi, ekonomik ve toplumsal adımlar gerektiğini de vurgulayan Don Ciotti şöyle devam etti:
“İtalya’da da dünyada da, adaletsizlik, eşitsizlik ve demokrasi boşlukları yaratan yağmacı modele karşı barınma, iş, eğitim ve sıhhat hizmetleri üzere temel haklara dayalı bir toplumsal ve ekonomik model inşasının eksikliği mafyalar için kar ve güç fırsatı sağlıyor.’’
Yıllar içinde izole edilmişti
‘Messina Denaro’nun dün yakalanması nasıl mümkün oldu?’ sorusuna ise yetkililer, yıllardır sürdürdükleri çalışmaları hatırlatarak cevap veriyor.
Palermo Başsavcısı Maurizio De Lucia dün yaptığı açıklamada, Messina Denaro’nun etrafının, onu koruyan ağın son yıllarda yapılan operasyonlarla zayıflatıldığını, mafya başkanının gitgide izole edildiğini vurguladı.
Messina Denaro’nun etrafına yapılan operasyonlarda kız kardeşi Patrizia Messina Denaro da dahil akrabaları ve işbirlikçilerinden oluşan 100’den fazla kişi tutuklanmıştı.
Öte yandan Başsavcı da, mafya yapılanmalarını takip eden uzmanlar da Messina Denaro’nun yakalanmasının kıymetli bir zafer olduğunu fakat mafyaya karşı savaşın kazanıldığını söylemenin mümkün olmadığını vurguluyor. Başsavcı De Lucia dünkü basın toplantısında ‘’Maç bitmedi, bittiğini düşünmek en büyük yanılgı olur’’ dedi.
Messina Denaro’nun yakalanmasının mafyayla gayrette sembolik kıymetini yadsımak ise sıkıntı.
Cosa Nostra’nın 1992’de Palermo’da otoyola yerleştirilen bombayla suikast düzenlediği savcı Giovanni Falcone’nin kardeşi Maria Falcone de dünkü operasyonu şu sözlerle kutladı:
‘’Bugün ülkemiz için çok hoş bir gün. Bu, her şeye kadir oldukları yanılgısına sahip olan mafya üyelerinin nihayetinde demokratik devlet karşısında hezimete mahkum olduklarının delili.’’
Anlaşma ve takas iddiası
Dünkü operasyonun akabinde ortaya atılan bir sav ise Messina Denaro’nun kendi isteğiyle ya da mafya içindeki diğer isimler tarafından devletle yapılan bir mutabakat sonucu yakalandığı biçiminde. Bu mümkünlüğü lisana getirenler ortasında, 1992’de Cosa Nostra’nın suikast düzenlediği Savcı Paolo Borsellino’nun kardeşi Salvatore Borsellino da yer alıyor.
Salvatore Borsellino, kamu yayıncısı Rai’ye yaptığı açıklamada, Messina Denaro’nun hasta olduğuna dikkat çekti ve ‘’bir şey karşılığında’’ teslim olmuş ya da takas edilmiş olabileceğinden endişelendiğini söyledi.
Borsellino, mahpustaki başka değerli mafya üyelerinin ömür uzunluğu mahkumiyetten kurtulmak istemesinin bu türlü bir takas ögesi olabileceğini savundu.
La7 kanalında geçen Kasım ayında eski bir mafya işbirlikçisinin de Matteo Messina Denaro’nun bu türlü bir takas mutabakatıyla yakında yakalanabileceğini söylediği program da toplumsal medyada en çok konuşulan hususlar ortasına girdi.
Messina Denaro’nun mafya ile devlet ortasında yapılan bir mutabakat sayesinde yakalandığı argümanı gündem olunca Başbakan Giorgia Meloni’den bu bahiste bir açıklama geldi. Meloni muahede savlarını yalanladı ve ‘’Mafyayı yenmek için onunla anlaşmak gerekmiyor. Bugün İtalya bunun mümkün olduğunu gösterdi’’ dedi.
Bundan sonra ne olacak?
Messina Denaro’nun yakalanmasının Cosa Nostra için ne manaya geldiği konusunda ise farklı yorumlar yapılıyor.
Palermo Savcı Yardımcısı Paolo Guido, Messina Denaro’nun dün tutuklanmasına kadar Cosa Nostra’nın ‘’Trapani bölge liderliğini’’ sürdürdüğünü söyledi.
Başsavcı De Lucia da, ‘’Messina Denaro Cosa Nostra’nın tek işvereni değildi fakat iş dünyasında ve Cosa Nostra’nın iç bağlarında temel değerde bir garanti rolü oynuyordu. Onu Cosa Nostra idaresinden uzaklaştırmak çabaya değerli bir katkı’’ dedi.
Napoli merkezli Camorra mafyasıyla ilgili araştırmalarıyla tanınan müellif Roberto Saviano ise bugün La Stampa gazetesinde yayımlanan söyleşisinde ‘’Matteo Messina Denaro’nun varisi kim olacak?’’ sorusunu şöyle yanıtladı:
‘’Matteo Messina Denaro olacak. Zira Cosa Nostra’da, konuşmadığınız sürece mahpusta de olsanız kral olarak kalırsınız.’’