Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi’ni askıya almaya karar vermesinin akabinde Türkiye’nin teşebbüsleriyle bu adımdan vazgeçmesi Avrupa Birliği başta olmak üzere Batı’da memnuniyetle karşılandı. Moskova’nın kararından geri adım atması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna ortasında değerli bir arabulucu olduğunun teyidi olarak görülürken Batı’daki telaşlar şimdilik de olsa yatıştı. AB ve ABD’nin şimdiki önceliği müddeti kısa mühlet sonra dolacak inisiyatifin uzatılarak devamının sağlanması.
AB MİNNETTAR
AB Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, toplumsal medya bildirisinde, “AB, Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi’ne dönme kararında Birleşmiş Milletler ve Türkiye’nin oynadığı rol için minnettardır” sözlerini kullandı. Tahıl ihracatının Rusya’nın şiddetlendirdiği global besin krizinin tahlili için hayati ehemmiyette olduğunu vurgulayan ve taraflara iki hafta içinde müddeti dolacak olan inisiyatifi yenileme daveti yapan Borrell, “Gıda asla bir savaş silahı olarak kullanılmamalıdır” dedi.
ABD’DEN TEŞEKKÜR
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise “Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi’ne geri dönüşünü kolaylaştırmaya yönelik çalışmaları için BM ve Türkiye’ye teşekkür ediyoruz” derken Ukrayna’dan dünyanın en savunmasız nüfuslarına çok muhtaçlık duyulan besin akışını sürdürmek için inisiyatifi yenileme daveti yaptı.
UKRAYNA MEMNUN
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, tahıl ihracatının sürdürülmesi için Cumhurbaşkanı Erdoğan ile telefon görüşmesi yaptığını, ayrıyeten BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de bu sürecin devam etmesine takviye verdiğini belirterek, “Bugün, ülkemiz ve tüm dünya için kıymetli bir diplomatik sonucumuz var, tahıl ihracatı teşebbüsünün faaliyetleri sürecek. Rus şantajı hiçbir sonuç vermedi” diye konuştu.
RUSYA ÖVGÜLER DİZDİ
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov da Türkiye’nin muahedenin sürdürülmesindeki ehemmiyetine vurgu yaparak, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk diplomatların gayretlerinden övgüyle bahsetti. Peskov, “Ankara ve şahsen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk diplomatları ile ordu mensupları tarafından yürütülen çalışmalar büyük övgüye layıktır. Türkiye’nin tahıl mutabakatının tekrar başlamasındaki varlığı, mutabakatlara olan itimadın ana faktörüdür” derken, öbür yandan 120 gün vadeli muahedenin 18-19 Kasım’dan itibaren uzatılıp uzatılmayacağına dair şimdi bir karara varmadıklarını söyledi.
“ERDOĞAN’IN SIRRI NE”
İngiliz The Guardian gazetesinde yer alan Haber ve yorumlarda, “Rusya diplomatik ve ekonomik olarak daha da yalnızlaştıkça Türkiye’nin tesiri açıkça arttı” sözleri kullanıldı.
Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın savaşla ilgili müzakerelerde değerli bir güç olarak ortaya çıktığı vurgulanıp esir takasında oynadığı öncü rol hatırlatıldı.
Görüşüne yer verilen tarım piyasaları araştırma şirketi SovEcon’un başkanı Andrei Sizov, “Erdoğan’ın sırrının ne olduğunu hakikaten merak ediyorum” dedi.
BARIŞ İÇİN TAHIL KORİDORU MODELİ
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Tahıl Koridoru mutabakatının tekrar başlaması sonrası altı geminin daha Ukrayna limanlarından çıktığını söyledi. Akar, “Şimdi 19 Kasım’da mühleti dolacak olan tahıl teşebbüsünün uzatılması konusunda Sayın Cumhurbaşkanımızın belirlediği çerçevede çabalarımızı yoğunlaştıracağız” dedi.
Akar, tahıl inisiyatifinin tarafların görüşmeler yoluyla sıkıntıları çözebileceğine örnek teşkil ettiğini söyledi. Akar, bu modelin kullanılmasıyla ‘ateşkesin ve barışa giden yolun açılmasını’ temenni ettiklerini vurguladı.
“RUSYA KENDİ TUZAĞINA DÜŞTÜ”
Batı basınında, “Ukrayna’dan tahıl taşıyan gemileri engellemek ya da bu istikametteki tehditlerinin blöf olduğunu zımnen kabul etmekle karşı karşıya kalan Kremlin’in, global bir besin krizini yine alevlendirmemeyi tercih ettiği” yorumlarına rastlanıyor. Öne çıkan bir öteki vurgu ise “Rusya anlaşmayı askıya aldığında Moskova’nın bir planı olmadığının kısa müddette anlaşıldığı” Kremlin uzmanı Tatiana Stanovaya da toplumsal medya uygulaması Telegram’da paylaştığı iletisinde, Moskova’nın muahedeyi askıya almaya çalışırken öbür tarafların anlaşmasız devam edeceğini hesaba katmadığını belirterek, “Kremlin nasıl çıkacağını bilmediği bir tuzağa kendisi düştü” dedi.
Başkan Erdoğan’ın ağır eforu sayaesinde Rusya’nın kritik mutabakata geri dönmesi dünya basınındaki yankıları hala devam ediyor.
Dış basın bu gelişmeyi manşetlerine taşıyarak Türkiye’nin izlediği başarılı adımlara vurgu yaptı.
Washington Post / ABD: Tahıl koridoru krizinin çözümünde Türkiye çok değerli rol oynadı.
New York Times / ABD: Erdoğan ile Putin görüştü, kriz çözüldü.
Bloomberg / ABD: Türkiye’nin diplomatik başarısı. Bu sayede buğday fiyatları da düştü.
BBC / İngiltere: Erdoğan’ın açıklamasının akabinde besin fiyatları yine düştü.
Guardian / İngiltere: Rus önder geri adım attı ve bu hareket tıpkı zamanda Türkiye’nin artan tesirini de gösteriyor.
Reuters / İngiltere: Türkiye ve BM teşebbüsleriyle Moskova geri adım attı.
France 24 / Fransa: Rusya, Erdoğan’ın arabuluculuğuyla tahıl mutabakatına tekrar katıldı.
YİNE BİR ADAMIN ARABULUCULUK GAYRETLERİNİN RÖLÜ BÜYÜK: RECEP TAYYİP ERDOĞAN
Kathimerini / Yunanistan: Dünyayı rahatlatan gelişmeyi Türkiye sağladı.
Al Jazeera / Katar: Yine Türkiye’nin uğraşları ile tahıl muahedesi sürüyor.
Bild / Almanya: Ukrayna, tahıl yardımı için Türkiye ve BM’ye teşekkür etti.
Focus dergisi/Almanya: Görünen o ki, tekrar bir adamın arabuluculuk uğraşlarının rolü büyük: Recep Tayyip Erdoğan…