Düşünsenize İran, Suriye, Lübnan ya da Türkiye; Tel Aviv’i üç ay boyunca gece gündüz bombalama iradesine ve imkânına sahip olup on binlerce İsrailliyi öldürseydi, sayısız insanı sakat bıraksa ve milyonları evsiz bıraksa, kenti Gazze üzere yaşanmaz bir harabeye çevirseydi ne olurdu?
Sadece birkaç saniyeliğine hayal edin: Tel Aviv’in hastanelerini, okullarını, kütüphanelerini ve kalabalık yerlerini kasıtlı olarak en fazla sivil kaybını sağlamak maksadıyla gaye alıyorlar?
Kendinize sorun, bu hayali atak senaryosunun akabinde ABD, Birleşik Krallık, AB, Kanada, Avustralya ve bilhassa Almanya 24 saat içinde ne yapardı?
Şimdi gerçeğe dönün ve 7 Ekim’den beri (ve bu tarihten evvelki onlarca yıl boyunca) Tel Aviv’in Batılı müttefiklerinin, İsrail’in Filistin halkına neler yaptığını yalnızca izlemekle kalmayıp, tıpkı vakitte ona askeri teçhizat, bombalar, mühimmat ve diplomatik müdafaa sağladığını, Amerikan medya kuruluşlarının Filistinlilerin soykırıma uğratılmasına nasıl ideolojik münasebetler sunduğunu görün.
Yukarıda bahsedilen hayali senaryo, mevcut dünya tertibi tarafından bir gün bile tolere edilmezdi.
ABD, Avrupa, Avustralya ve Kanada, bütün siyasi ve askeri güçleriyle İsrail’in gerisinde dururken bizleri, yani dünyanın çaresiz insanlarını, tıpkı Filistinliler üzere dikkate almıyorlar.
Bu durum kendisine “Batı” diyen yapının ahlak sisteminin gerçekliğidir.
Avrupa’nın ahlaki hayal dünyasının dışında kalan bizler, onların felsefi cihanında de var olmuyoruz. Gerek Araplar, İranlılar ve Müslümanlar; gerek ise Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki beşerler. Bunlar Avrupa filozofları için sadece fethedilmesi ve susturulması gereken metafizik bir tehdit halini almıştır. Ontolojik gerçekleri budur.
Bu nedenle, İsrail’in ya da ABD ve Avrupa’daki müttefiklerinin on binlercemizi öldürmesi, Avrupalı filozofların zihinlerinde en ufak bir duraksamaya bile neden olmuyor.
KABİLECİ AVRUPA İZLEYİCİLERİ
Eğer bundan kuşku ediyorsanız, önde gelen Avrupalı filozof Jürgen Habermas ve birkaç meslektaşına bir göz atın; inanılmaz bir halde, acımasız bir bayağılıkla, İsrail’in Filistinlileri katletmesine takviye verdiler. Artık soru, 94 yaşındaki Habermas hakkında insan olarak ne düşünebileceğimiz değil. Soru, onu bir toplumsal bilimci, filozof ve eleştirel düşünür olarak nasıl değerlendirebileceğimizdir. Niyetleri artık dünyaya – bir vakitler ettiyse de- bir mana tabir ediyor mu?
Dünya, emsal soruları, bir öteki kıymetli Alman filozofu ve son vakitlerde Nazizm kontakları ortaya çıkan Martin Heidegger hakkında da soruyor.
Eğer bu felsefecilerin dünyasında Filistinliler üzere insanlara yer yoksa, felsefi projeksiyonlarini, kabileci Avrupa izleyicileri dışında, insanlığın geri kalanıyla rastgele bir biçimde ilişkilendirmenin bir nedeni var mı?
Ünlü İranlı sosyolog Asef Bayat, Habermas’a yazdığı açık mektupta, Gazze’deki durumla ilgili olarak onun ‘kendi fikirleriyle çeliştiğini’ söyledi. Tüm saygımla, buna katılmıyorum. Zira Habermas’ın Filistinli canlara olan kayıtsızlığı, kendisinin siyonist kanısıyla büsbütün tutarlıdır.
Bu, Avrupa dışındaki insanların büsbütün insan olarak görülmediği veya İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın ifadesiyle ‘insan hayvanları’ olarak görüldüğü dünya görüşü acisindan tutarlıdır.
Filistinlilere karşı bu büyük kayıtsızlık, Alman ve Avrupa felsefi hayal gücünün köklerinden gelir. Yaygın görüş, Holokost’un suçluluğundan ötürü Almanların İsrail’e karsi sağlam bir bağlılık geliştirdiğidir.
Ancak dünyadaki başka ülkeler için, şu anda Güney Afrika’nın Milletlerarası Adalet Divanı’na sunduğu muazzam evrakla kanıtlandığı üzere, Almanya’nın Nazi periyodunda yaptıkları ile artık Siyonist devrinde yaptıkları ortasında eksiksiz bir tutarlılık vardır.
Habermas’ın görüşünün, Almanya’nın bu soykırıma katılma siyasetiyle uyumlu olduğuna inanıyorum. Bu görüş, birebir vakitte, “Alman solcu” olarak geçen, Araplar ve Müslümanlara karşı bir o kadar ırkçı, İslamofobik ve yabancı düşmanlığıyla yaklaşan, ayrıyeten İsrail yerleşim kolonisinin soykırımcı aksiyonlarına takviye veren yapıyla da uyumludur.
Eğer Almanya’nın bugün sahip olduğu şeyin Holokost suçluluğu değil, soykırım hasreti olduğunu düşündüysek kusura bakmayın; zira Almanya, son yüzyılda (sadece son 100 günde değil) İsrail’in Filistinlileri katletmesine dolaylı yoldan katılmıştır.
AHLAKİ BOZULMA
Avrupalı filozofların dünya anlayışına yöneltilen Eurocentrizm suçlaması yalnızca niyetlerindeki epistemik bir kusura dayanmamaktadır. Bu, tıpkı vakitte ahlaki bozulmanın da dengeli bir işareti olarak görülmelidir. Geçmişte birçok kere, Avrupa felsefi niyetinin ve bugün en çok tanınan temsilcilerinin merkezinde bulunan tedavi edilemez ırkçılığı vurguladım.
Bu ahlaki bozulma yalnızca bir siyasi sapma yahut ideolojik körlük değildir. Bu, derinlemesine felsefi hayal güçlerine yazılmıştır ve bu hayal gücü tedavi edilemez halde kabileci olarak kalmıştır.
Burada, ünlü şair Aimé Césaire’in meşhur sözünü hatırlamalıyız: ‘Evet, Hitler ve Hitlercilik tarafından atılan adımları klinik olarak, ayrıntılı bir formda incelemek ve 20. yüzyılın çok saygın, çok insancıl, çok Hristiyan burjuvalarına, farkında olmadan içlerinde bir Hitler olduğunu, o Hitler’in onlarda yaşadığını, o Hitler’in onların şeytanı olduğunu, ona karşı savaş açtıklarında tutarsız davrandıklarını ve temelde, Hitler’in affedemedikleri hareketinin ne hatanın kendisi, insanlığa karşı kabahat ne de insanın aşağılanması olmadığını, bilakis beyaz adama karşı cürüm, beyaz adamın aşağılanması olduğunu ve Hitler’in Avrupa’ya, o vakte kadar yalnızca [Arap, Hintli ve Afrikalı halklara] yönelik sömürgeci usulleri uygulaması olduğunu’ ortaya koymak kıymetlidir.
Filistin’deki son vakitlerde yaşanan olaylar Césaire’in bu pasajda belirttiği sömürgecilik zulümlerinin bir uzantısıdır, Habermas, Filistinlilerin soykırımını onaylamasının, cetlerinin Herero ve Namaqua soykırımı sırasında Namibya’da yaptıklarıyla büsbütün dengeli olduğunu anlamıyor üzere görünüyor. Tıpkı devekuşları üzere, Alman filozoflar başlarını Avrupa hayallerine gömmüşler ve dünyanın onları oldukları üzere görmediğini düşünüyorlar.
Sonuç olarak, bana nazaran, Habermas’ın söyledikleri yahut yaptıkları şaşırtan ya da çelişkili değildir; tersine, tam bilakis. O, kozmik bir duruş sergilediğini yanlış bir formda varsayan felsefi kökeninin tedavi edilemez kabileciliğiyle büsbütün dengeli olmuştur.
Dünya artık bu yanlış evrensellik algısından arındı. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden VY Mudimbe, Arjantin’den Walter Mignolo yahut Enrique Dussel, ya da Japonya’dan Kojin Karatani üzere filozoflar, evrensellik konusunda Habermas ve onun gibilerden çok daha legal taleplere sahipler.
Bana nazaran, Habermas’ın Filistin hakkındaki açıklamasının ahlaki iflası, Avrupa ideolojisi ile dünyanın geri kalanı ortasındaki sömürgeci münasebet açısından bir dönüm noktası işaret etmektedir. Dünya, Avrupa etno-felsefesinin yanlış uykusundan uyanmıştır. Bugün, bu özgürlüğü, Filistinliler üzere halkların global acısına borçluyuz; bu halkların uzun süren tarihi kahramanlıkları ve fedakârlıkları nihayetinde ‘batı medeniyeti’nin temelindeki yüzsüz barbarlığı deşifre etmiştir.
Hamid Dabashi
Kaynak: Middle East Eye